به بهانه بازپخش خانه سبز؛ سبد سبد ستاره |
||||||
برترینها: بازپخش سریال «خانه سبز» از شبکه نسیم، با استقبال مخاطبان مواجه شده، مروری داشتهایم بر این سریال. شبهای چهارشنبه سال ۷۵ منتظر پخش سریال «خانه سبز»؛ داستانهای خانواده صباحی در آپارتمان سبزشان از شبکه دوم سیما بودیم. «خانه سبز» ادامه مسیری بود که مسعود رسام و بیژن بیرنگ با سریال همسران آن را آغاز کرده بودند. «خانه سبز» جزء مجموعه های تلویزیونی با ژانر اجتماعی- خانوادگی و چاشنی طنز، روایت ساکنان یک خانه بود که با هم نسبت خانوادگی و فامیلی داشتند و در هر قسمت اتفاقات متفاوتی برای آن ها رخ می داد. ساکنان در این آپارتمان عبارت بودند از؛ پدربزرگ و مادربزرگ خانواده صباحی با بازی مرحوم داریوش اسدزاده و مرحوم حمیده خیرآبادی، رضا صباحی و همسرش عاطفه صدر با بازی ماندگار مرحوم خسرو شکیبایی و مهرانه مهینترابی، خواهر خانواده و پسرش علی کوچولو با بازی اکرم محمدی و آرش نادی و پسر خانواده فریدجنگلبِرد و تازه عروس خانواده لیلی با بازی رامبد جوان و آنته فقیه نصیری. سریال «خانه سبز» در زمان خودش ساختار شکنیهای زیادی داشت. از نوع ازدواج فرید و لیلی تا دیالوگهای پر مهر و محبتی که بین عاطفه و رضا رد و بدل میشد. تمامی این مسائل در کنار هم باعث شد تا سریال «خانه سبز» یکی از محبوبترین سریالهای دهه هفتاد ایران باشد.
خانواده صباحی الگوی آن زمان خانوادههای ایرانی شدند. هدف سازندگان سریال «خانه سبز» رواج سبک زندگی این خانواده بود. یکی از ویژگی های بارز و فراموش نشدنی «خانه سبز» خلق شخصیتی دوست داشتنی بود که به عضو اصلی این خانواده تبدیل می شد. رضا صباحی با بازی مرحوم خسرو شکیبایی با نگاه عمیق و صدای پربغضش شخصیت عاشقانه و محزونی خلق کرده که تا امروز ماندگار شده است.
جالب است بدانید انتخاب اول گروه مهدی هاشمی بود اما امروز تصور رضا صباحی، بدون بازی خسرو شکیبایی غیرممکن است.
بیژن بیرنگ در این رابطه می گوید: «واقعیت امر این است که همکاری با شکیبایی شانس و اقبالی بود که برای ما پیش آمد. در یک شرایطی، یکی از دوستان ما که طراح صحنه است، خانم جهان ملک خزایی گفت: «میخواهید به خسرو زنگ بزنم؟ این روزها کارش در «سرزمین خورشید» تمام شده است.»
ما هم با کمال میل قبول کردیم. تماس گرفت و خسرو گفت: «هفته دیگر میآیم تهران و صحبت میکنیم.» آمد، صحبت کردیم و در همان جلسه اول کار را قبول کرد. حالا این که چرا کار را قبول کرد، همیشه برای من سوال بوده و هست. ایشان در اواخر دهه ۶۰ به اوج شهرت خودشان رسیده بودند و در آن موقع بسیار مشهور، سرشناس و معروف بودند. این یکی از سوالاتی است که من هیچگاه جواب آن را پیدا نکردم. البته یک بار به شوخی به ایشان گفتم: «خسرو چرا آمدی کار را قبول کردی؟» گفت: «چون میخواستم ببینم تو و رسام چه جوری با هم کارگردانی میکنید.»، اما هیچگاه به طور جد پاسخ سوالم را پیدا نکردم.»
بخش زیادی از طنز سریال را رامبد جوان بر دوش دارد. او بازی در دو نقش پسر خانواده و جد بزرگ خانواده -که رضا با او سخن می گفت و فقط رضا صدای او می شنید- برعهده داشت. تکیهکلامها و دیالوگهای مجموعه از عاطفه گفتن های رضا تا «می خوای قهرکنی قهر کن، ولی حق نداری باهام حرف نزنی» تا سالها در ذهن ما ماندگار شده است.
بودجه سریال «خانه سبز» نسبت به زمان خودش زیاد نبود. «خانه سبز» با دقیقهای ۸۰ هزار تومان ساخته شد. بالاترین دستمزد گروه برای مرحوم خسرو شکیبایی ماهی یک میلیون تومان بود.
پایانبندی سریال نیز در زمان خودش بینظیر بود وقتی قرار بود «خانه سبز» به دلیل تعریض اتوبان ویران شود. بعد از «خانه سبز»، «سرزمین سبز» ساخته شد، اما ۱۰ سال بعد پخش شد. هرچند ادامه مجموعه با استقبال مخاطبان مواجه نشد اما خاطره خانه سبز حتی با وجود بیست و پنج سال از زمان پخش از یاد هیچ مخاطبی پاک نمیشود. کمتر کسی است که سریال «خانه سبز» را دیده باشد و تیتراژ ابتدایی سریال با صدای گرم مرحوم خسرو شکیبایی را به خاطر نداشته باشد:
«به نظر من یه خونه هرجایی میتونه باشه. میتونه بالای یه ساختمون بلند باشه. میتونه توی یه کوچه قدیمیکه زیر یه بازارچهست باشه. میتونه بزرگ یا میتونه کوچیک باشه. میتونه برای هرکس مفهومیداشته باشه یا هر رنگی داشته باشه. میتونه به رنگ آجر یا به رنگ شیشه و سنگ باشه. میتونه رنگ قرمز یا به رنگ…
ولی من… یعنی بهتره بگم ما، معتقدیم خونه هرچی که باشه، باید سبز باشه. بله، سبز و همیشه سبز…» |
تلفن همراه، جایگزین کلید منازل میشود |
||||||||||
مجموعه: اختراعات جدید تلفن همراه، جایگزین کلید منازل میشود
منبع:isna.ir
|
فناوریهای پوشیدنی برای تشخیص ابتلا به کرونا |
||||||||||||||||||
به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، ویروس کرونا به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت، گروهی از دانشمندان در ایالات متحده و اروپا تلاش کردند تا تعیین کنند آیا فناوری پوشیدنی، دستگاههایی مانند ساعتهای هوشمند، ردیابها و حلقههای مملو از سنسور میتواند به شما در تشخیص بیماری کمک کند یا خیر. دانشگاه کالیفرنیا اعلام کرد در مطالعهای که در گزارشهای علمی منتشر شد، نشان داد که یک حلقه هوشمند با قابلیت کنترل مداوم دمای فرد ممکن است کووید ۱۹ را پیش بینی کند، حتی در مواردی که مشکوک به عفونت نیست. در این مطالعه ۵۰ بیمار کرونایی شرکت کردند و برای ۳۸ نفر از آنها ، هنگامی که علائمی نداشتند، افزایش دمای بدن و تب به درستی ثبت شد. هدف از این مطالعه ایجاد الگوریتمی است که بتواند شروع علائمی مانند تب، سرفه و خستگی را که از مشخصههای کووید-۱۹ است پیش بینی کند. به گفته محققان، دادههایی که از دستگاههای پوششی و نزدیک به بدن بدست میآید در مقایسه با خواندن یکبار مصرف دماسنج بسیار مناسبتر است. اشلی میسون، محقق اصلی پروژه گفت: اطلاعات مداوم در مورد دما میتواند تب را بهتر تشخیص دهد و به شناسایی بیماری کمک کند. مطالعه دیگری نشان داده است که ساعتهای هوشمند در افرادی که هنوز با علائم بیماری مواجه نشده اند نیز میتواند در شناسایی کووید ۱۹ مفید باشد. این مقاله که ماه گذشته در مهندسی پزشکی پزشکی نیچر منتشر شد، دادههای ۳۲ فرد آلوده به کرونا را تجزیه و تحلیل کرد و دریافت که ۸۱ درصد تغییرات قابل توجه در نشانگرهای کلیدی اندازه گیری شده توسط ساعتها دارند. ضربان قلب، گامهای روزانه یا زمان خوابیدن از جمله نشانگرهای کلیدی هستند. محققان اعلام کردند که با استفاده از دادههای ساعت هوشمند، نشان میدهیم که ۶۳ درصد از موارد ابتلا به کرونا میتواند قبل از شروع علائم تشخیص داده شود. مایکل اسنایدر، نویسنده این تحقیق گفت که هرچه فناوری هوشمند و پوشیدنی مقرون به صرفهتر میشود، میتوان از آن در تشخیص زود هنگام طیف وسیعی از بیماریها در مناطقی از جهان که دسترسی به مراقبتهای بهداشتی کمیاب است، استفاده کرد.
|
احتمال وجود موجودات فضایی افزایش یافت |
|||||||||||||||
به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از العالم، ستاره شناسان برای اولین بار یک سیگنال رادیویی احتمالی را از سیارهای دور در خارج از منظومه شمسی دریافت کرده اند، اما این به این معنی نیست که موجودات فضایی در تلاش برای ارتباط با زمین هستند. دانشمندان با استفاده از یک رادیو تلسکوپ این سیگنال را تا صورت فلکی گاوران (عوا) رصد کردهاند. دادههای اولیه نشان میدهد که این سیگنال از سیارهای تنها سرچشمه میگیرد که به دور یک سیستم ستارهای دوگانه از سیاره Tau Bootes (ستارههای ادغام شده از هیدروژن متعلق به طیف F هستند) میچرخد. در صورت تأیید این موضوع، این اکتشاف اولین مورد از مشاهده انفجار رادیویی خارج از منظومه شمسی است. جیک دو ترنر، محقق دانشگاه کرنل گفت: رصد میدان مغناطیسی یک سیاره خارج از منظومه شمسی، به ستاره شناسان در رمزگشایی از خصوصیات داخلی و جو سیاره و نیز فعل و انفعلات فیزیکی میان ستارگان و سیارهها کمک میکند. ستاره شناسان همچنین امواج رادیویی بیشتری را در سیستم Cancri ۵۵ (سرطان ۵۵ e) و سیستم Upsilon Andromedae مشاهده کردهاند. به گفته ناسا، اجرام نجومی دارای تغییر در میدان مغناطیسی میتوانند امواج رادیویی تولید کنند، اما توانایی مطالعه میدان مغناطیسی این سیاره از طریق این امواج میتواند پتانسیل میزبانی زندگی را مشخص کند. میدانهای مغناطیسی، همانگونه که در کره زمین فعال هستند، از سیارات در برابر پدیدههای مضر کیهانی مانند تابش فضا و بادهای خورشیدی محافظت میکنند. سیستم Tau Bootes تقریباً ۵۱ سال نوری از سیاره ما فاصله دارد و میزبان سیاره "مشتری داغ" است.
|
سرانجام ساخت پروژههای هنری درباره شهید سردار سلیمانی چه شد؟ |
به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، ساخت فیلم و سریال درباره قهرمانهای حوزه های مختلف کشور همیشه از دغدغه های مهم محسوب می شود و به علت حساسیت های منطقی و غیرمنطقی حاشیه هایی به دنبال داشته است؛ اما با کمی تفکر می توان متوجه شد تولید آثاری با چنین محتواهایی به شدت در سطح ایران و حتی جهان، مهم و اثرگذار خواهد بود. در این گزارش به بحث تولید فیلم و سریال یکی از قهرمانان ملی کشور ورود کرده ایم. ساخت فیلم و سریال درباره شهید سردار حاج قاسم سلیمانی از زمانی که در قید حیات بودند، مطرح شد که در برخی از موارد با مخالفتهای خودشان روبرو شد و به سرانجام نرسید. در این گزارش به آثاری که قرار بود درباره ایشان ساخته شود و شاید تولید خواهد شد، اشاره میکنیم. سال ۹۴ مصاحبهای از سید سعید حسن پور کارگردان سینما و مستندساز مبنی بر ساخت فیلم سینمایی با نام «سردار» منتشر شد که طبق گفته وی، حسن عباسی، ابوالقاسم طالبی، نادر طالب زاده و شهریار زرشناس اعضای شورای تولید این اثر بودند. پس از این مصاحبه تا کنون خبر رسمی دیگری راجع به ساخت «سردار» منتشر نشد. در برههای دیگر روایتی از محمد خزاعی تهیه کننده سینما مبنی بر ساخت اثری با محوریت شهید سردار سلیمانی منتشر شد که گفته بود «در دیدار خصوصی با ابراهیم حاتمیکیا خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم. آقا ابراهیم به حضرت آقا گفتند من خیلی دوست دارم فیلم زندگی حاج قاسم را بسازم، اما ایشان به هیچ عنوان راضی نمیشود. حضرت آقا هم گفتند ایشان خیلی مشغله دارند و شاید دلیلش همین است؛ شما قدری صبر کن! بعد از آن سردار وحید هم گفتند میخواهید برویم خانه حاج قاسم و جلسه بگذاریم تا راضیشان کنیم، اما ایشان هیچ رغبتی ندارند» بیشتربخوانید
ساخت سریال «سردار سلیمانی» از دیگر پروژههایی بود که خبرش منتشر و قرار شد سید مرتضی فاطمی تهیه کنندگی آن را برعهده داشته باشد. طبق آن خبر، سریال در مرحله تحقیق و پژوهش برای نگارش فیلمنامه بوده است و گفته شد با پشتیبانی مرکز امور نمایشی سیما (سیما فیلم) تهیه و ساخته شود. در زمانی دیگر، علی دارابی معاون امور استانهای صدا و سیما طی مصاحبهای درباره ساخت سریال «حاج قاسم سلیمانی» در تلویزیون، گفته بود «در سفری که با رئیس صداوسیما داشتیم ایشان گفتند که سریال فاخری برای شهید سلیمانی در صداوسیما ساخته شود که محور اصلی معاونت سیما خواهد بود و ما هم کمک خواهیم کرد. زیرا در استان کرمان و شبکههای استانی ظرفیت خوبی وجود دارد که میتوانیم از آن بهره ببریم؛ همانطور که امروز در استان کرمان سریال «شهید باهنر» را جلو میبرند. طبیعتاً حاج قاسم، متعلق به یک استان و کشور نیست و الان متعلق به جهان بشریت و مستضعفان عالم و آزادگان جهان است؛ هرچه قدر در این زمینه و قالبهای برنامهای و نمایشی کار شود، کم است. ما در بخش ویژه جشنواره استانهای صداوسیما که سال آینده اردبیل برگزار خواهد شد را به حاج قاسم سلیمانی اختصاص دادیم. دوستان ما در صداوسیمای خوزستان هم جشنواره دفاعمقدس و مقاومت را با جایزه ویژه حاج قاسم سلیمانی تدارک دیدهاند.» در تاریخ ۱ مهر ۹۹ خبری با محتوای ساخت مجموعه انیمیشن چهل شاهد منتشر شد که در آن گزارش آمده بود «مجموعه انیمیشن چهل شاهد روایتگر زندگی و شهادت ۴۰ شهید شاخص دفاع مقدس است که به مناسبت هفته دفاع مقدس با معرفی شهیدان قاسم سلیمانی، جهان آرا، آوینی، برونسی، باقری، همدانی، منتظرالقائم و محسن حججی از شبکههای سیما پخش میشود. این مجموعه را محمدعلی صفورا تهیه و کارگردانی میکند و با تکنیک کُمیکموشن در ۶ فصل که هر فصل روایت ۷ شهید دفاع مقدس تا مدافعان حرم و شهدای هستهای است در مرکز پویانمایی صبا ساخته شده است. تاکنون ۸ قسمت ۳۰ دقیقهای این مجموعه تولید و آماده نمایش است. انیمیشن «حاج قاسم» در سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی از شبکههای مختلف سیما پخش خواهد شد.» ساخت فیلم یا سریالهایی با محوریت اشخاص مهم و تاثیرگذاری چون شهید سردار حاج قاسم سلیمانی، کار راحت و بی دردسری نیست.کمتر از دو هفته دیگر به سالگرد شهادت این شهید والامقام باقی مانده است و امیدواریم به زودی اخباری مبنی بر ساخت اثری فاخر درباره ایشان را بخوانیم و بشنویم. انتهای پیام/ |
فرم حضور در جشنواره فیلم فجر را پر کردهایم |
||||||
کریم لک زاده کارگردان سینما در گفتوگو با خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره آخرین وضعیت تولید «شیرجه بزرگ» و حضور این اثر در جشنواره فیلم فجر گفت: روزهای پایانی تصحیح رنگ و نور این فیلم سینمایی با هنرمندی محسن خیرآبادی پیش میرود. فرم حضور در جشنواره را پر کردیم و در حال آماده سازی و ارائه نسخه ای از فیلم به دبیرخانه سی و نهمین جشنواره فیلم فجر هستیم. در «شیرجه بزرگ» که تهیه کنندگی آن برعهده محمدرضا شفیعی است، بازیگرانی چون پگاه آهنگرانی، پدرام شریفی، سونیا سنجری، ساسان کاوه، حامد نجابت، علی سعدی، محمد رضاپور مقدم، زهرا ابراهیمی، اصلان شاه ابراهیمی و میثم دامن زه ایفای نقش میکنند. «شیرجه بزرگ» که فیلمی جادهای است در لوکیشنهای شهر تهران، گیلان و کشور ارمنستان فیلمبرداری شده است. در خلاصه داستان این فیلم سینمایی آمده است: مَرد و مریم برای یافتن گمشده هایشان همراه با سه جامانده از یک گروه سیرک، وارد سفری پرماجرا در جادهها میشوند. انتهای پیام/
|
فرم حضور در جشنواره فیلم فجر را پر کردهایم |
||||||
کریم لک زاده کارگردان سینما در گفتوگو با خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره آخرین وضعیت تولید «شیرجه بزرگ» و حضور این اثر در جشنواره فیلم فجر گفت: روزهای پایانی تصحیح رنگ و نور این فیلم سینمایی با هنرمندی محسن خیرآبادی پیش میرود. فرم حضور در جشنواره را پر کردیم و در حال آماده سازی و ارائه نسخه ای از فیلم به دبیرخانه سی و نهمین جشنواره فیلم فجر هستیم. در «شیرجه بزرگ» که تهیه کنندگی آن برعهده محمدرضا شفیعی است، بازیگرانی چون پگاه آهنگرانی، پدرام شریفی، سونیا سنجری، ساسان کاوه، حامد نجابت، علی سعدی، محمد رضاپور مقدم، زهرا ابراهیمی، اصلان شاه ابراهیمی و میثم دامن زه ایفای نقش میکنند. «شیرجه بزرگ» که فیلمی جادهای است در لوکیشنهای شهر تهران، گیلان و کشور ارمنستان فیلمبرداری شده است. در خلاصه داستان این فیلم سینمایی آمده است: مَرد و مریم برای یافتن گمشده هایشان همراه با سه جامانده از یک گروه سیرک، وارد سفری پرماجرا در جادهها میشوند. انتهای پیام/
|
مدیری از پخش ادامه فصل چهارم «دورهمی» خبر داد |
|||||||||||||||||||||||||
به گزارش خبرنگار حوزه رادیو تلویزیون گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، ویژه برنامه «دورهمی« با اجرای مهران مدیری در شب یلدا روی آنتن رفت. مدیری درباره ادامه پخش برنامه دورهمی گفت: قرار بود سری چهارم برنامه دورهمی در ۱۰۰ قسمت ساخته شود. ما ۸۰ قسمت ضبط کردیم اما به خاطر شرایط کرونا و ایام ماه محرم و صفر برنامه را ضبط نکردیم ومتوقف شد. وی ادامه داد: طبق تعهد قبلی ۲۰ قسمت از فصل چهارم را ضبط کردیم و ویژه برنامه یلدا یکی از آن ضبط شده هاست.
انتهای پیام/
|
چه سریالهایی زمستان ۹۹ از تلویزیون پخش میشوند؟ |
|||||||||
به گزارش خبرنگار حوزه رادیو تلویزیون گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، تلویزیون زمستان امسال هم خود را با پخش سریالهایی با مضامین تاریخی ،اجتماعی و طنز از جمله سریال الف فاخر «روزهای ابدی»، «باخانمان»،«بیگانه ای با من است» آماده کرده است. سریال الف فاخر «روزهای ابدی» (نفوذ) به کارگردانی جواد شمقدری و تهیهکنندگی محسن آقاعلیاکبری، محصول جدید مرکز سیمافیلم است که بعد از سریال «خانه امن » روی آنتن شبکه یک سیما میرود. این سریال که درباره نفوذ آمریکاییها در ایران و ماجرای تسخیر لانه جاسوسی است، در حال حاضر مراحل پس از تولید را میگذراند. بهزاد عبدی آهنگسازی مجموعه را انجام میدهد و آرش قاسمی هم صداگذاری کار را به عهده گرفته است. بخش جلوههای ویژه بصری هم به سرپرستی محمد امامی انجام شده است. جواد شمقدری در این سریال تاریخ انقلاب را از بهمن ۵۷ تا آبان ۵۸ در ۴۲ قسمت نشان میدهد. «نفوذ» به سفارش مرکز سیما فیلم تهیه و تولید خواهد شد. احمد نجفی، حمید گودرزی، صالح میرزا آقایی، علیرام نورایی، عبدالرحیم نوروزی، جلیل فرجاد، کاوه سماک باشی، سید جواد هاشمی، پانته آ مهدی نیا، شهره لرستانی، زهرا سعیدی، امیر محمد زند، هوشنگ توکلی، ماشااله شاهمرادیزاده، فیلیپ ساپرکین، ایمان صراف، محمد فرزانه، فرید محمدی از جمله بازیگران این سریال هستند. مجموعه تلویزیونی «باخانمان» به کارگردانی برزو نیکنژاد و تهیهکنندگی زینب تقوایی که اواسط مردادماه در شمال تهران تصویربرداری خود را آغاز کرد، قرار است بعد از سریال «شرم » روی آنتن شبکه سه سیما برود. اگرچه تصویربرداری این سریال که طنزی اجتماعی است تا اواخر دی ماه ادامه دارد، اما شبکه سه تصمیم گرفته است برای شبهای زمستان یک سریال طنز را پخش کند. نگارش فیلمنامه سریال «باخانمان» برعهده امیر برادران است. افسانه بایگان یکی از بازیگران این سریال است که پس از ۲ سال با یک کار کمدی به تلویزیون باز میگردد. حسن پورشیرازی، شهره لرستانی، حسام محمودی، الهام اخوان، امیر آتشانی، امیر حسین طاهری، فرزانه سهیلی، مهناز کرباسچیان، سعید امیرسلیمانی، شهرام شکیبا، خسرو احمدی و افسانه بایگان بازیگران این سریال هستند این شب ها سریال «بیگانهای با من است» به کارگردانی احمد امینی و تهیه کنندگی بهروز مفید روی آنتن شبکه دو سیما میرود. داستان «بیگانهای با من است» به نویسندگی فروغ فروهیده درباره نسا با بازی شبنم قلیخانی است. او که دختری از طبقه پایین جامعه است با جعل هویت خود عروس یک خانواده متمول میشود. این جابجایی که با فریب یک خانواده متدین همراه است، داستان پر فراز و نشیب این سریال را رقم میزند. از بازیگران فصل اول این سریال میتوان به شبنم قلیخانی، پژمان بازغی، پوراندخت مهیمن، مهران رجبی، میلاد میرزایی، پرویز پورحسینی، نگار عابدی، ایوب آقاخانی، سوگل طهماسبی، دنیا مدنی، شیوا ابراهیمی، نسرین بابایی، لیلی فرهادپور، فرهاد شهریزی، فریبا ترکاشوند، مهرداد ضیایی، امیریل ارجمند، مهدی فقیه، ونوس کانلی و … اشاره کرد «بیگانهای با من است» درامی خانوادگی است که برای گروه فیلم و سریال شبکه دو سیما تهیه و تولید شده است. انتهای پیام/
|
رباره وضعیت مسافرانِ سفر یکطرفه به مریخ |
||||||||||||||||||
روزنامه جام جم: در ماههای اخیر، با نزدیکشدن مریخ به نزدیکترین موقعیت مداری تا دو سال آینده، رقابت سازمانهای فضایی برای اعزام فضاپیمای بدونسرنشین به سیاره سرخ وارد مرحله تازهای شد. اکنون که مشغول خواندن این نوشتار هستید، فضاپیمای استقامت (Perseverance) ناسا، تیانون-۱ سازمان ملی فضایی چین و همینطور فضاپیمای امید (الامل یا Hope) امارات متحده عربی با سرعتی سرسامآور در مسیر مریخ قرار دارند. سهشنبه ۱۵ مهر بود که قرار گرفتن مریخ در کمترین فاصله نسبت به زمین تا ۱۵ سال آینده، در رسانهها و شبکههای اجتماعی خبرساز شد. سیاره سرخ در فاصله تقریبی ۶۲ میلیون کیلومتر از زمین قرار گرفتهبود و درخشانتر از ماههای قبل با رنگ سرخ-نارنجیاش در آسمان شب دلبری میکرد. همان شب، وقتی از بام خانه مریخ را میدیدم، یاد ایام نوجوانی افتادم. وقتی پروژه مارسوان (Mars One) با ثبتنام از داوطلبان برای سفر بیبازگشت به مریخ، تمام فکر و ذکرم را به خود مشغول کردهبود. اکنون، حدود هشت سال از آن روزها میگذرد و خبری از این سفر هیجانانگیز و تبلیغات گسترده آن نیست. بهراستی مارسوان چه شد؟ آن همه سر و صدا و تبلیغات و ثبتنام و برنامهریزی به کجا رسید؟ مارسوان نام یک نهاد خصوصی در حوزه فضاست که میخواهد گروهی از انسانها را در قالب سفری بدون بازگشت به مریخ بفرستد. این نهاد که سال ۱۳۹۰ شمسی/ ۲۰۱۱ میلادی در هلند بنیان گذاشتهشد، از دو بخش غیرانتفاعی و انتفاعی تشکیل شدهاست. بخش غیرانتفاعی این نهاد مارسوان نام دارد و بخش انتفاعی آن مارسوان ونچرز (Mars one ventures). رویای سفر به مریخ باس لنسدورپ (Bas Lansdorp) همبنیانگذار پروژه مارسوان است. او از جوانی رویای سفر به مریخ را در سر داشته و با تاسیس نهاد مارسوان، گام بلندی به سوی تحقق رویایش برداشتهاست. او و همکارانش از سال ۱۳۹۱/ ۲۰۱۲ با برنامهای بهظاهر دقیق، تمام مراحل اعزام گروهی چهار نفره از انسانها به مریخ را طراحی کردهاند. گروهی که در سفری یکطرفه بر سطح مریخ فرود خواهندآمد و قرار است روی سطح سیاره سرخ، نخستین اقامتگاههای دائمی انسانها را بسازند. ماجراجویی برای همه خبر طرح سفر بیبازگشت به مریخ سال ۱۳۹۱/ ۲۰۱۲ به صورت عمومی منتشر شد. سال ۱۳۹۲/ ۲۰۱۳، مارسوان در یک فراخوان عمومی از همه علاقهمندان خواست فرمهای ثبتنام را پر کنند. انتشار چنین خبر هیجانانگیزی سبب شد در فرصت پنجماهه برای ثبتنام اولیه، بیش از ۲۰۰ هزار نفر از ۱۴۰ کشور جهان برای سفر یکطرفه به مریخ، اعلام آمادگی کنند. در این میان ۲۴ درصد متقاضیان از ایالات متحده، ۱۰ درصد از هند و ۶ درصد از برزیل در رویای ماجراجوییهای فضایی، فرمهای ثبتنام را پر کردند. در بین این ۲۰۰ هزار نفر، نام ۷۰ ایرانی هم به چشم میخورد. جالب اینکه، متقاضیان ایرانی سفر بیبازگشت به مریخ، از متقاضیان کشورهایی مثل آلمان و ایتالیا بیشتر بود! با پایان یافتن مهلت ثبتنام، مارسوان برای انتخاب شش گروه چهار نفره از بین متقاضیان وارد عمل شد. اما انتخاب این ۲۴ نفر کار آسانی نبود. باید بررسیهای بسیاری انجام میشد تا وضعیت روحی، جسمی، ویژگیهای فردی و چند متغیر دیگر در مورد داوطلبان بررسی شود. به همین دلیل مارسوان تصمیم گرفت در سه مرحله این کار را پیش ببرد و در فرآیندی طولانی، ۲۴ نفر را به دقت انتخاب کند. در زمان نگارش این مقاله، مارسوان دو مرحله را با موفقیت پشت سر گذاشته و ۱۰۰ نفر را برای گذراندن مرحله پایانی انتخاب کردهاست. در بین این ۱۰۰ نفر، ۵۰ مرد و ۵۰ زن حضور دارند: ۳۹ نفر از قاره آمریکا، ۳۱ نفر از اروپا، ۱۶ نفر از آسیا، هفت نفر از آفریقا و هفت نفر از اقیانوسیه. در میان این ۱۰۰ نفر نام یک زن و دو مرد ایرانی هم دیده میشود. از حرف تا عمل پس از فراخوان اولیه و ثبتنام داوطلبان، مارسوان میخواست مراحل اولیه ساخت ماهوارههای مخابراتی و مریخنوردها را آغاز کند؛ ادواتی که قرار بود پیش از فرود اولین انسانها روی مریخ، در مکانیابی و ارسال مواد اولیه به دانشمندان کمک کنند. مسؤولان این پروژه ادعا میکردند در سال ۱۳۹۵/ ۲۰۱۶ حدود ۲۵۰۰ کیلوگرم مواد اولیه را برای ساماندادن به زندگی مسافران آینده مریخ به این سیاره خواهند فرستاد و درست دو سال بعد پروژه مکانیابی برای فرود انسانها و ساخت اقامتگاهها تکمیل خواهد شد. این ادعاها البته پایانی نداشت و در وبگاه این نهاد، خبرهایی از ارسال محموله مواد اولیه بعدی در سال ۱۴۰۰/ ۲۰۲۱ و ارسال نخستین گروه چهار نفره از انسانها در سال ۱۴۰۱/ ۲۰۲۲ به چشم میخورد. گروهی که قرار است در سال ۱۴۰۲/ ۲۰۲۳ به مریخ برسند و عصر سکونت انسان بر سیاره سرخ را آغاز کنند؛ اما این ادعاها چقدر واقعی است؟! دو دوتا؛ چهارتا! از روزهای نخست انتشار عمومی طرح سفر بیبازگشت به مریخ، انتقادهای زیادی از سوی جامعه علمی به آن وارد شد. از آنجا که بنیاد مارسوان، یک شرکت صنایع فضایی یا یک تولیدکننده سختافزار ماموریتهای فضایی نبود و منبع درآمد خاصی هم نداشت، بخشی از انتقادات به نگاه غیرواقعبینانه مدیران در تهیه بودجه این ماموریت برمیگشت. اما مدیران مارسوان رویایی در سر داشتند و آن هم تامین هزینه سفرها و پروژههای جانبی مارسوان، از طریق فروش حق پخش تلویزیونی مراحل مختلف فرود اولین انسانها روی سطح مریخ بود. باس لنسدورپ با اشاره به درآمد تقریبی چهارمیلیارد دلاری حق پخش تلویزیونی المپیک لندن، معتقد است مارسوان و فرود اولین انسان روی سیارهای دیگر، ارزش رسانهای بسیار بالاتری دارد و به همین دلیل، حق پخش تلویزیونی این ماموریت میتواند هزینههای اولیه سفر را تامین کند. پیشبینی مارسوان این بودهاست که تمام مراحل پروژه تا فرود اولین گروه از انسانها حدود شش میلیارد دلار هزینه داشتهباشد. با همه این اوصاف باز هم این سوال مطرح بود که چطور مارسوان پیش از دریافت حق پخش تلویزیونی میتواند به این بودجه دسترسی داشتهباشد؟ این پرسشی بود که مسؤولان پروژه هم برای آن پاسخی قانعکننده نداشتند و معمولا به مبالغی اشاره میکردند که از سرمایهگذاریهای شخصی، هزینه ثبتنام داوطلبان و کمکهای مالی به آنها رسیدهاست. مبالغی که حدود چند ده میلیون دلار در اختیار آنها قرار میداد؛ اما به هیچ وجه با بودجه اولیه لازم قابل مقایسه نبود. علم چه میگوید؟ بنیانگذاران مارسوان بارها ادعا کردهاند تمام ابعاد علمی سفر بیبازگشت به مریخ را با دقت و وسواس سنجیدهاند؛ اما دانشمندان و مهندسانی که در حوزه فضا تخصص دارند، با این ادعاها موافق نیستند. لنسدورپ، بنیانگذار پروژه مارسوان باور دارد چالش اصلی سفر به مریخ، بازگشت از آن به زمین است و از آنجا که در سفرهای مارسوان، قرار نیست بازگشتی در کار باشد، چالش بزرگی هم برای ما به حساب نمیآید. با این حال دانشمندان، نقدهای بسیاری برای مرحله سکونت در مریخ دارند. گروهی از فارغالتحصیلان دانشگاه امآیتی با بررسیهای دقیق و فرضهای نزدیک به واقعیت، زندگی روزانه فضانوردان در مریخ را شبیهسازی کردند تا بتوانند با زبان علم به جدال با محاسبات دور از واقعیت مارسوان بروند. این شبیهسازی در کنگره بینالمللی فضانوردی (Intenational Astronautical Congress) سال ۱۳۹۳/ ۲۰۱۴ در کانادا ارائه شدهاست. مارسوان ادعا میکند بهکارگیری شش موشک فالکون هوی برای انجام مراحل اولیه ماموریت کافی است؛ اما بررسیهای این گروه نشان میدهد حداقل ۱۵ موشک برای چنین ماموریتی لازم است. برای تأمین غذای فضانوردانی که بر سطح مریخ فرود آمدهاند هم شبیهسازیهای دقیق با محاسبات مارسوان متفاوت است. مارسوان زمینی به مساحت ۵۰ مترمربع را برای تامین مایحتاج روزانه اولین گروه کافی میداند. زمینی که خود فضانوردان در آن کشت و زرع خواهندکرد. اما شبیهسازیهای گروه مذکور میگوید، این زمین باید حداقل ۲۰۰ مترمربع مساحت داشتهباشد. از این دست مثالها در مسائل کلان و ریزهکاریها بسیار است. مسائلی که چالشهای واقعی زیستن بر مریخ را از ادعاها و جوهای تبلیغاتی جدا میکند. با بررسی جزئیات متوجه میشویم در طرح مارسوان حتی جزئیات دقیقی برای تعمیر و نگهداری اقامتگاهها و ادواتی که فضانوردان روی مریخ از آنها استفاده میکنند هم در نظر گرفته نشدهاست. مارسوان امروز در طرح اولیه مارسوان، اعزام گروههای بعدی به مریخ هم به چشم میخورد. اعزامهایی که طی ده سال، یعنی تا سال ۱۴۱۲/ ۲۰۳۳، تعداد فضانوردان حاضر در مریخ را به ۲۰ نفر میرساند. البته واضح است فعلا هیچ یک از مراحل طرح اولیه مارسوان، به جز بخشی از گزینش فضانوردان، هنوز انجام نشدهاست. وضعیت ماموریتها و تاریخ انجامشان روی وبگاه مارسوان برای سالهای ۱۴۰۱/ ۲۰۲۲ تا ۱۴۱۳/ ۲۰۳۴ بهروزرسانی شده و این نهاد ادعا میکند تا سال ۱۴۱۱/ ۲۰۳۲ اولین گروه از انسانها را روی مریخ فرو خواهد آورد؛ اما این همه ماجرا نیست و در سال ۱۳۹۸/۲۰۱۹ بخش انتفاعی مارسوان اعلام ورشکستگی کردهاست. با این حال، بنیانگذار مارسوان، معتقد است این مساله ارتباطی با بخش غیرانتفاعی مارسوان ندارد و این بخش به فعالیتهایش ادامه خواهد داد. آنچه اکنون مشخص است اینکه از دیدگاه علمی و اقتصادی بیشتر جنبههای این طرح بلندپروازانه زیر سوال است. عدهای آن را کلاهبرداری میدانند و عداهای آن را نمایشی دروغین میبینند. باید دید پس از این چه میشود. فتح مریخ در دنیای واقعیتها و احتمالات اگر ماجرای مارسوان را کنار بگذاریم و از دنیای خیال و رویاهای رنگارنگ کارآفرینانی که این شرکت نوپا را توسعه دادهاند فراتر برویم، با نگاه به روی گزینههای میز و بررسی برنامههای بلندمدت سازمانهای فضایی بزرگ و باتجربه جهان نظیر ناسا، اسا و روسکاسموس واقعیت سفر به مریخ را به گونهای دیگر خواهیمدید. بررسیهای کنونی نشان میدهد عمده برنامههای فضایی در دنیای واقعی در خوشبینانهترین حالت، اواخر دهه ۱۴۱۰/ ۲۰۳۰ را زمانی میدانند که از نظر عملی ممکن است رویای فرود انسان بر سطح سیاره سرخ جامه عمل بپوشد. ناسا اکنون ماموریت «آرتمیس» را پیش رو دارد که در جریان آن قرار است تا سال ۱۴۰۳/۲۰۲۴ فضانوردان مجددا قدم به ماه بگذارند و مهندسان از این مسیر، فناوریهای لازم را برای سفر به مریخ توسعه دهند. اگر برنامه آرتمیس با موفقیت انجام شود در این صورت با پیشرفتهای خیرهکنندهای که اسپیسایکس و دیگر رقبایش نظیر بلواوریجین، ویرجین گالاکتیک، لاکهید مارتین و همینطور بوئینگ در عرصه توسعه فضاپیماها و ابزارهای لازم، برای فضانوردی داشتهاند، میتوانیم بهطور منطقی انتظار داشته باشیم که تا حوالی دهه ۱۴۲۰/ ۲۰۴۰ فرود نخستین انسان را بر سطح مریخ ببینیم. برای تحقق این واقعیت مسیری طولانی و پر دستانداز پیش روی مهندسان فضایی و سیاستگذاران این حوزه قرار دارد. البته که اکنون فناوری و توانمندی آژانسهای فضایی در چین، ژاپن و هندوستان را هم نباید دست کم گرفت. از حالا میتوان منتظر رقابتی تماشایی میان قدرتهای شرق و غرب جهان برای فتح سیارهسرخ باشیم. آنچه مسلم است توسعه واقعی فناوریهای لازم، اختصاص بودجههای کلان برای پیشبرد مراحل مختلف برنامه و داشتن عزم و ارادهای ملی در کشورهای پیشرو در عرصه فضایی - نظیر آنچه در ماجرای برنامه آپولو و سفر به ماه اتفاق افتاد - بار دیگر میتواند راهگشای بشر برای قدمگذاشتن به دنیایی تازه باشد. شک نکنید برای رسیدن به سیاره سرخ، تنها بلندپروازی به سبک شرکتهای نوپا مشکل ما را حل نمیکند.
|
تعداد صفحات : 0